چکیده: اندیشه توسعه و تکامل اجتماعی گرچه از دیر باز منظور نظر اندیشمندان و متفکران اجتماعی بوده است؛ اما توسعه به مثابه یک نظریه اقتصادی- اجتماعی ساخت یافته بعد از جنگ جهانی دوم و در جهت دست‌یابی به راهبردی کارا برای پیشرفت کشورهای جهان سوم مطرح شد. در این گفتار به اختصار کلیاتی از نظریه‌های توسعه آورده شده سپس به زمینه‌های افول و بررسی مواضع انتقاد از این نظریه‌ها پرداخته شده است. سپس به راهبرد جدید اندیشمندان توسعه که ترکیبی از نقدهای پست مدرنیستی و جهانی شدن است تحت عنوان پسا توسعه اشاره می‌شود. جایگزین‌هایی که این پارادایم فکری ارائه می‌کند مورد واکاوی قرار می‌گیرند. در نهایت به برخی انتقادات که بر این نظریه‌ها وارد شده اشاره می‌کنیم. کلیدواژه‌ها: توسعه، پساتوسعه، جهانی شدن، پسا استعمار ...